Οδηγίες προς λουόμενους γονείς με παιδιά στη θάλασσα

Το καλοκαίρι είναι για τα παιδιά μία περίοδος ανεμελιάς και παιγνιδιού. Οι δε γονείς, ειδικά κατά την περίοδο των διακοπών, έχουν λίγες ώρες να ξεκουραστούν και ν' αφήσουν πίσω την κόπωση ενός ολόκληρου χρόνου.

Η χαλάρωση αυτών των ημερών είναι το καλύτερο έδαφος για να ευδοκιμήσουν ένα σωρό κίνδυνοι, αλλά οι πιο σοβαροί και άμεσοι είναι αυτοί της παραλίας. Η κουβεντούλα των γονιών με φίλους και γνωστούς είναι πραγματικά χαλαρωτική, αλλά πολλές φορές κάνει τους γονείς να ξεχνούν ότι συνοδεύουν παιδιά. Και το κακό μπορεί να συμβεί απίστευτα γρήγορα...

Δεδομένα που θα σε ταρακουνήσουν:

• Το έτος 2000, το υψηλότερο ποσοστό πνιγμών σε όλο τον πλανήτη το είχαν παιδιά ηλικίας 0-5 ετών.
• Πάνω από το 50% των συνολικών πνιγμών παγκοσμίως συμβαίνουν σε παιδιά ηλικίας 0-14 ετών.
  
• Ο πνιγμός είναι η δεύτερη αιτία θανάτου παγκοσμίως μετά τα τροχαία ατυχήματα (εξαιρείται η άσκηση βίας, διότι αναφερόμαστε σε μη συνειδητά ατυχήματα)

Θάνατοι ανά ηλικία
Πηγή: Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας

Τα αίτια πνιγμών ανηλίκων έχουν συγκεντρωθεί και μελετηθεί από τον Π.Ο.Υ.. Η μελέτη του βρίσκεται εδώ (και είναι στην Αγγλική γλώσσα). Παρ' όλα αυτά, οι παρακάτω οδηγίες προέρχονται από μία μεγάλη πληθώρα πηγών και αποτελούν έναν κατάλογο που καλό θα είναι να έχει κατά νου κάθε γονιός ή ενήλικας που επιτηρεί παιδιά στην παραλία:

• Πρώτος και βασικότερος όλων κανόνας: να επιτηρεί συνεχώς κάποιος ενήλικας τα παιδιά που κολυμπούν. Ενήλικας. Όχι παιδί. Μόνο ενήλικας. Η συνεχής επιτήρηση θα μειώσει το χρόνο αντίδρασης σχεδόν στο μηδέν. Και το μηδέν είναι ήδη μεγάλος χρόνος αντίδρασης στον πνιγμό.
• Η επιτήρηση εξακολουθεί όσο τα παιδιά είναι μέσα αλλά και δίπλα στο νερό. Η ταχύτητα με την οποία μπορεί να βρεθεί ένα μωρό που μπουσουλάει από την αμμουδιά μέσα στο νερό είναι απίστευτα γρήγορη. Αν σου έχει τύχει θα το ξέρεις ήδη. Αν δεν σου έχει τύχει, εύχομαι να μην το μάθεις εμπειρικά διότι, έστω και αν τελικά δεν συμβεί απολύτως τίποτα, η τρομάρα που θα πάρεις θα είναι μεγάλη...
• Αν σε κουράζει η συνεχής επιτήρηση του παιδιού σου, δεν έπρεπε να κάνεις παιδί εξαρχής. Τώρα όμως είναι αργά. Μοιράσου την ευθύνη με αυτόν/αυτήν που το έκανες, καθώς επίσης και το χρόνο επιτήρησης. Αλλά ότι και να κάνεις, η επιτήρηση πρέπει να είναι συνεχής.
• Να θυμάσαι ότι ο πνιγμός είναι αθόρυβος. Η επιτήρηση πρέπει να είναι όχι μόνο ακουστική αλλά οπωσδήποτε και οπτική. Ο θάνατος έρχεται σε 7-8 λεπτά στο θαλασσινό νερό και σε 3-4 λεπτά σε γλυκό νερό (λίμνη, πισίνα). Ειδικά ένα παιδί που πνίγεται δεν θα φωνάξει. Άρα δεν θα το ακούσεις να πνίγεται. Και αν έχεις το βλέμμα σου αλλού, δεν θα το δεις να πνίγεται. Διάβασε περισσότερα εδώ ειδικά για αυτό το θέμα.
• Τα σωσίβια, τα μπρατσάκια, οι σανίδες πλεύσης και άλλα πλευστικά βοηθήματα δεν υποκαθιστούν την επιτήρηση. Το ότι το παιδί σου φοράει ή έχει κάτι από αυτά δεν το καθιστά ασφαλές. Μην κάνεις το λάθος να βασιστείς σε κάποιο από αυτά τα αντικείμενα για την ασφάλεια του παιδιού σου. Είναι συμπληρώματα πλεύσης και όχι συσκευές διάσωσης.
• Το παιδί πρέπει να βρίσκεται στα ρηχά. Όσο άριστος κολυμβητής κι αν είναι, όσο περήφανος γονιός κι αν είσαι που το βλαστάρι σου "κολυμπάει σαν δελφίνι", όσα χρόνια κι αν το πηγαινοφέρνεις στο κολυμβητήριο και παίρνει μετάλλια, αν το παιδί σου είναι κάτω των 10 ετών φρόντισε να του κάνεις σαφές ότι πρέπει να βρίσκεται στα ρηχά. Δεν είναι μόνο η ικανότητα του παιδιού να κολυμπά, είναι και η απόσταση που πρέπει να διανύσεις εσύ (ή ο εκάστοτε διασώστης) αν χρειαστεί να το βοηθήσεις σε περίπτωση κινδύνου. Ρηχά.
• Μην επιτρέπεις στο παιδί σου να κάνει βουτιές από μεγάλα ύψη αν δεν έχεις εσύ ο ίδιος (ο ενήλικας) βεβαιωθεί ότι το βάθος σε εκείνο το σημείο της θάλασσας είναι ασφαλές (ανάλογα με το ύψος πτώσης) και ότι δεν υπάρχουν βράχια ή πέτρες που προεξέχουν. Έλεγξε μέσα στο νερό (με μάσκα) και όχι μόνο απ' την επιφάνεια. Επίσης, μην επιτρέπεις στο παιδί να βουτάει σε θολά νερά.
• Αν τα χείλια του παιδιού είναι μπλε/μωβ και δείχνει σημάδια ότι κρυώνει, βγάλε το παιδί απ' το νερό άμεσα και τύλιξέ το με μία στεγνή πετσέτα. Αυτό μπορεί να συμβεί ακόμα και μέσα στο κατακαλόκαιρο, με 40 βαθμούς Κελσίου. Δεν είναι μόνο η ατμοσφαιρική θερμοκρασία που καθορίζει το αν το παιδί κρυώνει, έχει να κάνει και με το πόση ώρα βρίσκεται στο νερό και το πόσο έντονα παίζει ή κολυμπά. Ο παρακάτω πίνακας δείχνει πόσους βαθμούς Κελσίου χάνει το ανθρώπινο σώμα κατά την παραμονή του μέσα στο νερό, ανάλογα με τη θερμοκρασία του νερού.

• Παρατηρείς ότι ακόμα και σε θερμοκρασία 20 βαθμών (δηλαδή μία μέση θερμοκρασία της θάλασσας τους καλοκαιρινούς μήνες), το σώμα χάνει μισό βαθμό κάθε ώρα που βρίσκεται μέσα στο νερό. Το φαινόμενο ονομάζεται "υποθερμία". Αν δεν σου ακούγεται σοβαρό, κάνεις λάθος.
  (βλ. σημείωση στο τέλος του άρθρου)
  
• Φυσικά το παιδί δεν τρώει πριν, αλλά ούτε και κατά τη διάρκεια της κολύμβησης. Ειδικά δε αν βγει απ' το νερό, φάει, και μετά του επιτρέψεις να ξαναμπεί για να κάνει βουτιές, να θεωρήσεις τον εαυτό σου ως τον μόνο (και εγκληματικά) υπεύθυνο για όσα πάθει. Έχε υπόψη σου ότι ο πνιγμός δεν προέρχεται μόνο από το νερό που θα πιει, αλλά και από εισρόφηση γαστρικών υγρών που μπορεί να ανέβουν προς τα πάνω και μετά να κατέβουν προς τα κάτω, αλλά από τον λάρυγγα. Αυτό συμβαίνει σε άτομα που φάγανε πριν...
• Ο γονιός (ή ο ενήλικας επιβλέπων) δεν πρέπει να πιεί αλκοόλ καθ' όλη τη διάρκεια της επίβλεψης. Όχι μόνο μειώνεται ο χρόνος αντίδρασης, αλλά ταυτόχρονα μειώνεται και η δυνατότητα σωστής επίβλεψης του παιδιού.
• Μάθε στο παιδί σου να κολυμπάει. Μην το πιέσεις να μάθει, αλλά όταν δεις ότι είναι δεκτικό, δίδαξέ το. Και μάθε κι εσύ (αν δεν ξέρεις).
• Μάθε να κάνεις ΚΑΡδιοΠνευμονική Ανάνηψη (ΚΑΡ.Π.Α.). Μπορείς να σώσεις μία ζωή. Σοβαρά. Ένα τέτοιο σεμινάριο κοστίζει ελάχιστα, διαρκεί ελάχιστα και αξίζει απεριόριστα. Μόνο θυμήσου να το κάνεις σε Πιστοποιημένο Φορέα Εκπαίδευσης. Με την ΚΑΡ.Π.Α. έχουν σωθεί από βέβαιο θάνατο αλλά και μόνιμες εγκεφαλικές βλάβες πολλοί κολυμβητές που υπέστησαν πνιγμό (και όχι μονο). Πήγαινε μάθε ΚΑΡ.Π.Α.
• Είναι αδιανόητο να κολυμπάει ένα παιδί όταν υπάρχει κύμα ή θαλάσσιο ρεύμα. Μην το επιτρέπεις. Υπάρχουν και κάποια ρεύματα τα οποία δεν είναι επικίνδυνα μόνο για τα παιδιά, αλλά ακόμα και για Ολυμπιονίκες της κολύμβησης.

Σημείωση: 

Σύμφωνα με το Κέντρο Έρευνας και Πρόληψης Ατυχημάτων (ΚΕΠΑ), υπάρχει συσχετισμός μεταξύ της θερμοκρασίας του νερού και της έλευσης του θανάτου. Εδώ αναφέρεται:

...Συγκεκριμένα, οι χαμηλές θερμοκρασίες είναι πιο ευνοϊκές για την επιβίωση του ατόμου. Αυτό συμβαίνει επειδή η υποθερμία αυξάνει γενικά την «ανοχή» του οργανισμού του θύματος στην υποξυγοναιμία. Η βύθιση σε νερό που έχει θερμοκρασία μικρότερη των 21°C φαίνεται ότι ασκεί προστατευτική δράση στα ζωτικά όργανα από την έλλειψη οξυγόνου ενώ ταυτόχρονα οδηγεί στην ενεργοποίηση συγκεκριμένων αντανακλαστικών καίριας σημασίας για τη διατήρηση ζωτικών λειτουργιών...

Δηλαδή με απλά λόγια, όσο πιο ζεστό είναι το νερό, τόσο πιο δύσκολα αντιμετωπίζεται ένας πνιγμός και τόσο πιο δύσκολα επανέρχονται οι ζωτικές λειτουργίες.

Και ξέρεις πότε είναι πιο ζεστό το νερό;

Το καλοκαίρι...